TOP 5 giải pháp khắc phục chứng táo bón cho trẻ tại nhà mà mẹ cần hiểu rõ
Bé gặp táo bón là vấn đề nan giải, luôn khiến các bậc phụ huynh lo lắng, nhất là lúc con bị táo bón lâu ngày. Không những khiến các bé khổ sở vì không đi vệ sinh được, mắc táo bón lâu ngày còn khiến bé dễ đau bụng, chướng bụng, đầy hơi, lâu dần gây nên biếng ăn trẻ nhỏ có rủi ro suy dinh dưỡng và chậm lớn.
1. Biểu hiện cho thấy bé mắc táo bón
Nếu mẹ chú ý tới số lần đi ngoài của trẻ thì sẽ dễ dàng phát hiện ngay tình trạng trẻ bị táo bón. Trẻ có thể bị táo bón khi:
Bé sơ sinh đi ngoài dưới 2 lần/ngày;
Bé từ 6 – 12 tháng tuổi đi ngoài dưới 3 lần/tuần;
Trẻ từ 1 tuổi trở lên đi ngoài dưới 2 lần/tuần. Phân rắn, dạng xúc xích có nhiều đường rạn trên bề mặt, hoặc lổn nhổn như hạt. Bên cạnh đó, bé có các triệu chứng chướng bụng, cứng bụng và khó khăn trong việc đi ngoài.
2. Nguyên nhân dẫn đến trẻ bị táo bón lâu ngày
Táo bón trong thời gian dài là tình trạng trẻ bị táo bón thường xuyên và có dấu hiệu tái phát, không cải thiện rõ ràng hoặc trị mãi không dứt. Khi mắc táo bón trong thời gian dài, trẻ không bị táo bón tới mức đau nhức hậu môn hoặc chảy máu thế nhưng số lần đi vệ sinh rất ít và đầu phân cứng…
Theo Tiến sỹ, bác sỹ Phan Bích Nga – Giám đốc Trung tâm khám và Tư vấn Dinh dưỡng trẻ em, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, có 3 nhóm nguyên nhân chính khiến trẻ bị táo bón:
2.1. Do chế độ dinh dưỡng
Chế độ dưỡng chất không thích hợp là nguyên nhân chủ yếu (chiếm tới 95%) khiến bé bị táo bón.
Chế độ ăn ít chất xơ
Táo bón trong thời gian dài bởi vì thiếu chất xơ xảy ra khi lượng chất xơ cung cấp cho bé từ thực phẩm chưa đủ để ngăn chặn táo bón. Nguyên nhân này có thể bắt nguồn từ việc bé ăn ít rau củ quả nhưng lại tiêu thụ quá nhiều lượng đạm động vật. Điều này thường xuyên diễn ra ở giai đoạn trẻ đi học..
Những thói quen khác
– Uống nước không đủ: Bé không uống đủ nước sẽ khiến cho phân đặc hơn, rắn hơn, khó lưu thông khiến cho thức ăn bị giữ lại ở đại tràng lâu hơn, mất nước dẫn đến táo bón ở trẻ em
– Bé dùng sữa công thức: Thành phần giàu đạm, photpho, canxi, sắt và chất xơ trong sữa công thức chưa phù hợp hoặc mẹ pha sữa không đúng chỉ dẫn cũng là lý do trẻ bị táo bón.
Dùng sữa công thức cùng chế độ ăn ít chất xơ là nguyên nhân gây nên táo bón ở trẻ em
2.2. Hậu quả của một số bệnh
Ngoài những nguyên nhân về chế độ dinh dưỡng, trẻ bị táo bón có thể bắt nguồn từ một số bệnh lý:
– Loạn khuẩn đường ruột: Bé khi bị tiêu chảy hoặc mắc những bệnh viêm nhiễm đường hô hấp như ho, viêm họng, viêm phổi,… thường được cho dùng kháng sinh đường uống. Kháng sinh không những tiêu diệt các vi khuẩn có hại mà còn làm chết các lợi khuẩn, làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, và hậu quả trẻ bị loạn khuẩn đường ruột, lâu ngày làm cho bé bị táo bón.
– Phình đại tràng bẩm sinh: là bệnh bẩm sinh làm cho một đoạn đại tràng không co bóp được dẫn tới chất thải trong đại tràng bị ứ đọng, khó lưu thông để thải phân ra ngoài khiến trẻ bị táo bón.
– Cơ thành bụng yếu hoặc liệt vì các lý do thần kinh: cơ thành bụng có vai trò quan trọng trong điều hòa nhu động ruột. Khi cơ bị liệt hoặc yếu, bé sẽ không còn phản xạ tống phân ra ngoài, lâu dần khiến cho trẻ bị táo bón.
– Tác dụng phụ của thuốc trị bệnh: Nhiều trẻ khi sử dụng thuốc ho, thuốc giảm đau, một số loại kháng sinh… cũng gây nên bé bị táo bón…
2.3. Do phản xạ ức chế, tâm lý, thói quen không hợp lý
– Do tâm lý: Bé nhịn đi ngoài bởi vì sợ nhà vệ sinh không sạch sẽ tại trường học, sợ la mắng do đi đại tiện không hợp lý, nhất là ở lớp học; sợ đau do nứt kẽ hậu môn vì phải rặn nhiều gây mất phản xạ đi ngoài làm cho táo bón ngày càng nặng hơn.
– Do ít vận động: Những trẻ lớn hơn 3 tuổi thường được phụ huynh cho chơi game, xem tivi hoặc ngồi một chỗ quá lâu để học bài làm cho nhu động ruột kém điều hòa và cơ thành bụng yếu. Ít vận động thể lực, thể dục thể thao chính là lý do gây trẻ bị táo bón lâu ngày. Đặc biệt, khi trời lạnh, trẻ càng lười vận động làm cho táo bón trầm trọng thêm.
3. Phương pháp trị táo bón cho bé bị táo bón lâu ngày
Cho bé uống nhiều nước: mẹ cần lưu ý cho trẻ bị táo bón uống đủ lượng nước cần thiết mỗi ngày. Mỗi buổi sáng, mẹ hãy thiết lập thói quen cho các bé uống một cốc nước ấm. Không chỉ giúp rửa trôi các chất thải, chất độc trong cơ thể mà uống nước ấm khi thức dậy còn giúp hạn chế các triệu chứng táo bón cho trẻ, là biện pháp điều trị trẻ bị táo bón đơn giản.
Bổ sung nhiều rau xanh và quả chín trị táo bón: đây là cách tốt nhất để tăng cường chất xơ và các vitamin cho bé bị táo bón. Các mẹ nên thêm vào chế độ ăn của bé những loại rau có tác dụng nhuận tràng như rau khoai lang, mồng tơi, rau đay hoặc các loại quả đu đủ, cam, bưởi… giúp trị táo bón ở trẻ. Đối với những bé bị táo bón không thích ăn rau, mẹ có thể điều chỉnh cách chế biến, trình bày rau củ theo những hình thù ngộ nghĩnh, đáng yêu nhằm thu hút sự chú ý của con. Ngoài ra, mẹ cũng có thể xay sinh tố hoặc nước ép trái cây để con dễ uống. Trẻ sẽ thích thú với những ly nước cam hoặc đu đủ có màu sắc sặc sỡ hơn đấy!
Chế độ ăn giàu rau xanh sẽ cung cấp chất xơ giúp cải thiện chứng táo bón ở trẻ
Hình thành cho trẻ thói quen đi ngoài đúng giờ hỗ trợ trị táo bón: mẹ nên hình thành thói quen tốt này cho trẻ từ khi còn nhỏ. Việc đi vệ sinh đúng giờ, ngồi đúng bô và tập trung khi đại tiện giúp trẻ hình thành phản xạ có điều kiện, giúp con dễ dàng đi ngoài hơn để khắc phục táo bón. Thêm vào đó, tập cho con đi vệ sinh đúng giờ cũng là phương pháp đề phòng trường hợp bé sợ đi vệ sinh ở trường học.
Trị táo bón bằng cách mát-xa bụng cho bé: Đây là cách trị táo bón với mục đích kích thích nhu động ruột của bé. Mẹ áp lòng bàn tay vào rốn và xoa bụng trẻ theo chiều từ rốn, qua phải, vòng qua trên rốn sang bên trái, ngược chiều kim đồng hồ và cũng là dọc theo khung đại tràng. Biện pháp mát-xa này vừa giúp trẻ thoải mái, vừa hỗ trợ khắc phục táo bón ở trẻ.
Bổ sung chất xơ giúp trị táo bón: Chất xơ có công dụng trị táo bón ở trẻ nhỏ bởi vì khi vào ruột chất xơ hút nhiều nước, trương nở giúp tăng khối lượng của phân và thúc đẩy nhu động ruột làm tăng co bóp để đẩy phân ra ngoài. Chất xơ cũng là môi trường để vi khuẩn lên men dùng làm thức ăn, hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột, đảm bảo cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Chính vì lý do đó, mẹ nên tăng cường chất xơ trong mỗi bữa ăn của bé (100 – 300g hoa quả và 100 – 300g rau xanh 1 ngày, tùy theo tuổi của trẻ).
Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng, lựa chọn bổ sung thực phẩm dồi dào chất xơ là việc thiết yếu nhưng chưa đủ đối với việc chữa bệnh táo bón ở trẻ nhỏ. Do việc chế biến và cho bé ăn rau củ quả đúng cách mới cung cấp được đủ hàm lượng chất xơ cần thiết cho bé bị táo bón. Bên cạnh nguyên tắc chung là không chế biến (nấu) rau củ quá kỹ để tránh làm mất đi hàm lượng chất xơ và các loại vitamin có trong rau củ thì cần thiết phải cho bé ăn cả phần nước và cái của những thực phẩm này.