Explore

FOM Bilimar bazasi

Keys 4: Xodimlar o'g'irligi

Muammo: Qo'lda o'tkazilgan inventarizatsiya natijasida qimmatbaho preparatlar bo'yicha katta kamomad aniqlandi, ammo kim aybdorligini va o'g'irlik qaysi paytda sodir bo'lganini isbotlashning imkoni bo'lmadi.

Tahlil: Tizimli nazoratni joriy etishga qaror qilindi. Asosiy muammo — har bir tovar birligi bo'yicha aniq hisob-kitob va xodimlarning harakatlari ustidan nazoratning yo'qligi edi. Aniq hisob-kitobsiz, **

Keys 9: Tovarlarni inventarizatsiya qilish⁠

**da tasvirlanganidek, to'g'ri inventarizatsiya o'tkazish mumkin emas.

Yechim:

F-Inventory yordamida to'liq inventarizatsiya o'tkazilib, har bir pozitsiya bo'yicha aniq qoldiqlar qayd etildi.

F-Apteka dasturida har bir xodim uchun kirish huquqlari sozlandi: endi har qanday hisobdan chiqarish yoki hujjatni o'zgartirish aniq bir foydalanuvchi nomi bilan qayd etiladigan bo'ldi.

Tanlab tekshirish amaliyoti joriy etildi: haftada bir marta mudira 10-15 ta eng qimmat pozitsiyani qayta sanab, dasturdagi ma'lumotlar bilan solishtirdi.

Natija: Bir oy o'tgach, tushunarsiz yo'qotishlar miqdori 90% ga kamaydi. Tizim o'g'irlikni deyarli imkonsiz va osongina kuzatiladigan qildi.

⁠

Qo'shimcha keyslar: O'g'irlikning keng tarqalgan sxemalari va kurash usullari

Qo'shimcha keys 1: "Bir so'mlik" qayta baholash

Sxema: Qayta baholash huquqiga ega bo'lgan xodim qimmat va tez-tez sotiladigan tovarni topadi. F-Apteka dasturida u qayta baholash hujjatini yaratib, chakana narxni atigi 1 so'mga pasaytiradi. Mijozga tovarni eski, to'liq narxda sotadi, lekin **F-Kassa**da uni yangi, 1 so'mga arzonlashtirilgan narxda o'tkazadi. Farqni o'z cho'ntagiga soladi. Buni oyiga minglab marta takrorlab, xodimlar yuzlab million so'mlik zarar yetkazishi mumkin (2025-yil holatiga ko'ra ba'zi tarmoqlardagi zarar 300 mln so'mga yetgan).

Yechim / Nazorat usuli:

Kirish huquqlarini cheklash (F-Apteka): Farmatsevt va kassirlarga qayta baholashni taqiqlash. Bu huquq faqat mudir yoki egada bo'lishi kerak.

Hujjatlar auditi (F-Apteka): Rahbar muntazam ravishda qayta baholash hujjatlari reyestrini ko'rib chiqib, kim, qachon va qaysi tovarni qayta baholaganini tekshirishi kerak.

Marjinallik tahlili (F-Analytics): Egasi asosiy tovarlar bo'yicha ustama foizining dinamikasini kuzatishi mumkin. Mashhur mahsulot marjasining keskin va tushunarsiz pasayishi — tekshirish uchun signaldir.

Qo'shimcha keys 2: Kassadan tashqari sotish

Sxema: Xodim distribyutordan tovar qabul qiladi. U qimmat yoki xaridorgir tovarning bir necha pozitsiyasini **F-Apteka**ga ataylab kirim qilmaydi. Shunday qilib, dastur bu tovarning mavjudligini "bilmaydi". Keyin xodim bu tovarni naqd pulga "chetga" (qo'shni do'konlarga) yoki mijozlarga cheksiz sotadi va 100% tushumni o'zlashtiradi.

Yechim / Nazorat usuli:

EHF bilan solishtirish (F-Apteka va E-faktura tizimlari): Asosiy usul! Buxgalter yoki mudir muntazam ravishda yetkazib beruvchilardan kelgan elektron hisob-fakturalarni **F-Apteka**dagi kirim hujjatlari bilan solishtirishi kerak. Agar yetkazib beruvchi 10 dona yuborgan bo'lsa, lekin 8 dona kirim qilingan bo'lsa, bu zudlik bilan tekshirish uchun sababdir.

Aktivatsiya protokoli (F-Apteka): Funksiya kirim hujjatini kim va qachon aktivlashtirganini ko'rish imkonini beradi, bu esa orqa sana bilan manipulyatsiyalarning oldini oladi.

Inventarizatsiya (F-Inventory): Muntazam inventarizatsiya "ortiqcha" tovarlarni — peshtaxtada bor, lekin dasturda yo'q tovarlarni aniqlaydi. Qimmat pozitsiyalar bo'yicha doimiy ortiqchalar — bu sxemaning aniq belgisidir.

Qo'shimcha keys 3: Buxgalterning maxinatsiyalari

Sxema: Buxgalter, to'liq kirish huquqlariga ega bo'lgan holda, "bir so'mlik" qayta baholash sxemasini yanada kengroq miqyosda qo'llashi mumkin. U izlarni yashirish uchun qayta baholashni amalga oshirib, keyin narxni yana joyiga qaytarishi yoki o'zgarishlarni katta hujjatlar ichiga yashirishi mumkin.

Yechim / Nazorat usuli:

Vazifalarni taqsimlash va egasi tomonidan audit: Buxgalterda ham cheksiz nazorat bo'lmasligi kerak. Egasi shaxsan (yoki yordamchi orqali) vaqti-vaqti bilan **F-Apteka**dagi harakatlar protokolini ko'zdan kechirishi, ayniqsa qayta baholash va hisobdan chiqarish hujjatlariga e'tibor berishi kerak.

Moliyaviy tahlil (F-Analytics): Egasi nafaqat yakuniy foydani, balki yalpi foydaning foizdagi (%) dinamikasini ham kuzatishi kerak. Agar tovar aylanmasi o'sib, lekin yalpi foyda foizi obyektiv sabablarsiz (masalan, bozordagi umumiy narx tushishi) pasaysa, bu chuqur tahlilni talab qiluvchi qizil bayroqdir.

⁠

Foydali havolalar:

Metodologiya:

Keys 4: Xodimlar o'g'irligi⁠

⁠

Bog'liq keyslar:

Keys 9: Tovarlarni inventarizatsiya qilish⁠

⁠

Lug'atdagi asosiy tushunchalar:

Inventarizatsiya⁠

Qayta baholash⁠

Elektron hisob-faktura (EHF)⁠

⁠

Dasturlar:

F-Inventory⁠

F-Apteka (Foydalanuvchilarni boshqarish)⁠

F-Analytics⁠

⁠

Xulosa: O'g'irlik — bu tabiiy ofat emas, balki tizimli nazoratning yo'qligi oqibatidir. Shaffof donabay hisob, muntazam solishtirishlar va kirish huquqlarini to'g'ri taqsimlash o'g'irlik sxemalarining 99%ini imkonsiz qiladi va hodisa yuz berganda aybdorni aniq topish imkonini beradi.

Gallery

Want to print your doc?
This is not the way.

Try clicking the ⋯ next to your doc name or using a keyboard shortcut (

CtrlP

) instead.