Explore

Mụn trứng cá: Yếu tố, biểu hiện và nguy cơ cần phải biết

Mụn trứng cá là triệu chứng viêm mạn tính của nang lông tuyến bã. Mụn trứng cá phổ biến ở mọi lứa tuổi nhưng đánh vào nhiều ở thanh thiếu niên. Vì thế, trong bài viết này tôi sẽ gửi đến vấn đề về mụn trứng cá chi tiết nhất cho bạn có các liệu pháp giảm thiểu phù hợp.

1. Mụn trứng cá là gì?

Mụn trứng cá là loại bệnh nang lông tuyến bã, với các tổn thương vùng da trên mặt do sự tăng bã nhờn, bít tắc tại các lỗ chân lông, kèm theo hiện tượng viêm nhiễm ở nang lông. Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là ở tuổi dậy thì, hoặc người có thể trạng da dầu.

⁠

Mụn trứng cá là gì?

Mụn trứng cá là gì?

⁠

2. Quá trình và tác nhân phát triển mụn trứng cá

Tăng tiết chất bã nhờn: bao gồm yếu tố nội tiết và các yếu tố Ít liên quan đến nội tiết (xà phòng, sở hữu làn da dầu, mức độ tăng tiết bã nhờn…).

Rối loạn sừng hóa ống bã: làm hẹp, thậm chí tắc nghẽn đường thoát chất bã nhờn gây vấn đề ứ đọng chất bã.

Vi khuẩn: liên cầu, tụ cầu và đặc biệt là Cutibacterium acnes trong các ống tuyến bã.

Tình trạng viêm nhiễm: sự hình thành của vi trùng sinh mụn, tạo ra các chất sinh học.

Mụn trứng cá thường phát triển ở vùng da mặt có nhiều tuyến dầu (bã nhờn) như mặt, trán, ngực, phần lưng trên và vai.

3. Triệu chứng nổi lên của mụn trứng cá

Tùy vào mức nguy hiểm của mụn, các dấu hiệu mụn trứng cá sẽ khác nhau:

Mụn đầu trắng do lỗ chân lông tắc nghẽn

Mụn đầu đen do lỗ chân lông to

Các nốt mụn sần đỏ nhỏ

Mụn nhọt (mụn mủ), là những nốt sần có đầu chứa mủ

Các cục u lớn, rắn, gây ra đau dưới vùng da mặt

Đau, mưng mủ dưới vùng da mặt (tổn thương dạng nang)

Vị trí thường gặp của mụn trứng cá là mặt, trán, ngực, lưng trên và vai.

4. Tác hại để lại của mụn trứng cá

Những hệ lụy có thể gây ra các vết thâm dai dẳng trên da sẫm màu, gồm có: Sẹo: hệ lụy da rỗ (sẹo mụn) và da dày (sẹo lồi) có thể xuất hiện lâu dài sau khi mụn đã lành. Da thay đổi: sau khi hết mụn, da mặt bị ảnh hưởng có thể sẫm màu hơn hoặc sáng hơn so với thời gian trước khi bị mụn.

5. Tác nhân nguy cơ phát triển mụn trứng cá

5.1. Độ tuổi

Ở thời đoạn thanh thiếu niên, nội tiết tố chưa được ổn định khiến tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, gây ra tình trạng bít tắc|tắc nghẽn} lỗ chân lông và gây ra mụn. Sau độ tuổi 20, nội tiết đã ổn định, mụn trứng cá sẽ bớt đi và ít xuất hiện. Thế nhưng, vấn đề mụn, thậm chí mụn bọc, mủ… vẫn xảy ra|diễn ra|bắt gặp} ở những người sau độ tuổi 20.

5.2. Thay đổi nội tiết tố

Các nội tiết tố nam (androgen), nhất là testosterone thúc đẩy tiết bã nhờn, progesterone liều cao có tác dụng kích thích, liều thấp có tác dụng ức chế. Oestrogen liều cao có tác dụng ngăn ngừa. Hormone tuyến yên kích thích trực tiếp đến tuyến bã. Những nguyên nhân trên giải thích mối liên quan giữa trứng cá phổ biến ở giai đoạn dậy thì hoặc đến kỳ kinh nguyệt.

5.3. Di truyền

Nếu cả bố và mẹ đều bị mụn trứng cá, xu hướng con cái có thể bị mụn trứng cá.

5.4. Tẩy rửa

Lạm dụng xà bông thúc đẩy tăng tiết bã, tăng nguy cơ phát triển mụn trứng cá.

5.5. Môi trường

Môi trường ô nhiễm, thức ăn nhanh, dầu nhớt, độ ẩm và tia UV là những tác nhân gây hại cho da. Đồng thời, độ ẩm cao trong môi trường nóng ẩm là "thủ phạm" khiến mụn trứng cá thêm tồi tệ do bít tắc lỗ chân lông.

5.6. Thực phẩm ăn kiêng

Thực đơn có chỉ số đường huyết thấp. Hạn chế thịt chế biến sẵn và carbs tinh chế giúp cải thiện do mụn trứng cá.

Những sản phẩm sữa: việc tiêu thụ một vài sản phẩm từ sữa và chế phẩm từ sữa, dường như làm nghiêm trọng thêm triệu chứng mụn trứng cá.

Chất béo và axit béo: axit béo omega -3 và omega-6 có thể giúp giảm mụn trứng cá.

Ăn chay: dù thực đơn ăn thuần chay và ăn chay có thể mang lại nhiều kết quả tốt cho sức khỏe, nhưng có ít chứng minh cho thấy loại thực phẩm này giúp ích cho việc giảm thiểu mụn trứng cá.

Chế phẩm sinh học: dù chế phẩm sinh học được tìm ra bên trong sữa chua, thực phẩm lên men, những chất bổ sung… có thể giúp cải thiện mụn trứng cá nhưng các bác sĩ chuyên khoa da liễu vẫn chưa thấy được lợi ích của chế phẩm sinh trong giảm thiểu biểu hiện da liễu này.

5.7. Ma sát hoặc áp lực lên da

Vấn đề cọ sát của các vật dụng như điện thoại, mũ bảo hiểm, vòng cổ, ba lô… hay thường xuyên đeo khẩu trang hoặc khẩu trang kém chất lượng, tác động lên bề mặt da cũng được xem là nguyên nhân gây mụn.

⁠

Những nguyên nhân phát triển mụn trứng cá

Những nguyên nhân phát triển mụn trứng cá

⁠

6. Thế nào cần gặp chuyên gia da liễu?

Nếu các phương pháp tự chăm sóc thời gian dài không làm sạch mụn hoặc biểu hiện mụn diễn biến nguy hiểm, hãy đến gặp bác sĩ da liễu để tìm phương pháp phù hợp cho từng cá thể riêng biệt. Với phụ nữ thường xuyên bị mụn trứng cá, thường tiến triển mụn vào thời điểm một tuần trước chu kỳ rụng dâu hay dùng các giải pháp tránh thai thì mụn có thể tự khỏi mà không cần xử lý. Ở người lớn tuổi, sự bắt đầu đột nhiên của mụn trứng cá nặng có thể cảnh báo một bệnh lý có từ trước cần được điều trị. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) cảnh báo rằng những loại kem dưỡng da, sữa rửa mặt trị mụn không kê đơn có thể gây ra ra phản ứng nghiêm trọng. Dù những hậu quả này khá ít gặp nhưng nên lưu ý đến tình trạng mẩn đỏ, kích ứng hoặc ngứa ngáy xảy ra ở những vùng đã dùng thuốc hoặc kem dưỡng. Thêm vào đó, nếu gặp phải những triệu chứng như ngất xỉu; khó thở; sưng mắt, mặt, môi hoặc lưỡi; cổ họng căng cứng… sau khi dùng sản phẩm chăm sóc da, bạn nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ một chăm sóc y tế khẩn cấp.

7. Cách giảm thiểu mụn trứng cá

Điều trị mụn cái trứng cá phụ thuộc vào biểu hiện và mức độ của mụn:

7.1. Mức độ nhẹ

Người có bệnh lý da liễu có thể dùng các loại kem, sữa rửa mặt hoặc thuốc trị tại chỗ không kê đơn để trị mụn. Những hợp chất phổ biến trong kem và gel trị mụn gồm có:

Benzoyl peroxide: giúp làm khô mụn, ngăn mụn mới phát triển và xử lý vi khuẩn gây mụn.

Axit salicylic: giúp tẩy tế bào chết trên bề mặt da, ngăn ngừa lỗ chân lông bị bít tắc do vi khuẩn gây mụn.

7.2. Mức độ vừa

Nếu sau vài tuần kiểm soát mụn mà triệu chứng vẫn không hết, người gặp vấn đề về da liễu nên đi khám bác sĩ da liễu. Chuyên gia da liễu có thể kê đơn những loại thuốc giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa sẹo. Nếu bị mụn trứng cá ở mức vừa phải, bác sĩ da liễu có thể lời khuyên bạn nên dùng:

Benzoyl peroxide (liều dùng theo toa)

Thuốc kháng sinh (như erythromycin hoặc clindamycin)

Retinoids (như retinol)

Trong những tình trạng, bác sĩ da liễu có thể lời khuyên một loại thuốc kháng sinh uống hoặc thuốc ngừa thai nội tiết tố để giúp ngăn ngừa mụn trứng cá.

Thông thường, người gặp vấn đề về da liễu dùng thuốc kháng sinh trong thời gian ngắn, do đó cơ thể không hồi phục sức đề kháng và dễ bị nhiễm trùng.

7.3. Cấp độ nặng

Với vấn đề mụn trứng cá nặng, bác sĩ da liễu có thể đề nghị xử lý kết hợp một hoặc nhiều phương pháp sau:

Kháng sinh uống

Benzoyl peroxide

Thuốc kháng sinh tại chỗ

Retinoids tại chỗ

Bác sĩ da liễu cũng có thể đề nghị sử dụng thuốc ngăn ngừa nội tiết hoặc isotretinoin uống hay còn gọi là Accutane. Thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng. Do đó, chuyên gia da liễu chỉ kê đơn khi các giải pháp giảm thiểu khác không hiệu quả tốt.

⁠

Cách điều trị mụn trứng cá đạt hiệu quả cao

Cách điều trị mụn trứng cá đạt hiệu quả cao

⁠

8. Chế độ sinh hoạt và phòng ngừa

Vệ sinh mặt mọi ngày bằng sữa rửa mặt không chứa dầu.

Sử dụng sữa rửa mặt xử lý mụn không kê đơn để giúp loại bỏ dầu thừa.

Sử dụng mỹ phẩm chính hãng hoặc gắn tag “không gây dị ứng” để giảm tình trạng làm tắc nghẽn lỗ chân lông và sinh mụn.

Tẩy trang và rửa bề mặt da thật sạch trước khi ngủ.

Tắm hoặc rửa vùng da mặt sau khi tập thể dục.

Cột tóc (nếu tóc dài) để không che lấp khuôn mặt.

Hạn chế đội mũ, băng đô, quần áo chật kín ở các khu vực dễ lên mụn.

Duy trì loại thực phẩm cân bằng và uống đủ nước mỗi ngày.

Giảm stress.

Mụn trứng cá tuy không phải là bệnh ký da liễu quá nghiêm trọng, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Vì vậy, khi bị mụn trứng cá, người gặp vấn đề về da liễu nên được khám da liễu và có biện pháp trị - phòng ngừa hiệu quả cao theo từng loại mụn.

Tham khảo bài viết tại đây:

https://o2skin.vn/mun-trung-ca/⁠

⁠